เราจะรู้จักกันดีว่า ปุ๋ยคอกนั้นคืออะไรทำมาจากอะไร ทำไมถึงได้ชื่อว่าปุ๋ยคอก ซึ่งชื่อมันก็บอกอยู่แล้วนะครับว่าคอกซึ่งก็แปลว่าเป็นที่อยู่ของสัตว์ ซึ่งสัตว์นั้นจะกินจะอยู่ก็อยู่ตรงนั้น
จึงทำให้มีมูลสัตว์ ที่มาจากพืชและย่าที่สัตว์นั้นได้กินเข้าไปเรียกว่าเป็นปุ๋ยอินทรีย์ จากธรรมชาติ เป็นที่มาที่เราได้ชื่อเรียกว่าปุ๋ยคอก นั่นเอง ซึ่งปุ๋ยคอกนั้นจะมาในรูปแบบของของเหลวและของของแข็ง ส่วนใหญ่จะเป็นมูลของสัตว์เลี้ยง เช่นวัวควายเป็ดไก่สุกร จะมาจากปัสสาวะอุจจาระ ที่มาจากระบบการย่อยอาหารของกระเพาะสัตว์นั่นเอง ส่วนประโยชน์ของปุ๋ยคอกที่มาจากธาตุอาหารหรือแร่ธาตุอาหาร ในปุ๋ยคอกนั้นจะมีปริมาณมากน้อยแตกต่างกันไป ตามแต่สภาวะภูมิประเทศและสภาพภูมิอากาศ การเลี้ยงดู รวมถึงพืชผักที่สัตว์ได้กินเข้าไปด้วย ปุ๋ยคอกประโยชน์ของปุ๋ยคอก ยังมีประโยชน์ อีกรูปแบบหนึ่งที่เราน่าทึ่ง และไม่คาดคิดเลยว่าจะสามารถทำแบบนี้ก็ได้ก็คือสามารถช่วยปกป้องหน้าดินและบำรุงดินทำให้หน้าดินปลูกพืชปลูกผักอะไรก็ขึ้นได้
ประโยชน์ของปุ๋ยคอกนั้นมีหลายข้อ จะนำมายกตัวอย่างให้พอเข้าใจโดยสังเขป
โดยประมาณนั้นปุ๋ยคอก ประโยชน์ของปุ๋ยคอกนั้น เมื่อสัตว์ทานพืชเข้าไปนั้น ธาตุอาหารในพืชในอาหารนั้นจะถูกนำไปใช้แค่บางส่วน โดยพบว่าธาตุอาหารที่ใช้ในการเจริญเติบโตนั้น
จะมีปริมาณ ธาตุไนโตรเจน3/4 ธาตุฟอสฟอรัส4/5 และธาตุโพแทสเซียม9/10 ซึ่งสัตว์นั้นไม่ได้นำธาตุอาหารนั้นไปใช้ทั้งหมดยังคงเหลือธาตุอาหารบางส่วนที่เป็นปุ๋ยคอกหรือว่ามูลสัตว์อยู่ ประโยชน์ของปุ๋ยคอกลำดับต่อมาธาตุคือช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโตของพืชผักทุกชนิด และรวมถึงต้นไม้และอื่นๆด้วย ประโยชน์ของปุ๋ยคอกลำดับต่อมาช่วยบำรุงดินและช่วยปกป้องแสงแดดที่ไปทำร้ายแร่ธาตุหรือว่าธาตุอาหารในดินให้เสื่อมสลายไป และปุ๋ยคอกและประโยชน์ของปุ๋ยคอกนั้นลำดับต่อมาคือ ถ้าหากว่าเราใช้ปุ๋ยคอกติดต่อกันเป็นเวลานานนาน สารอาหารและธาตุอาหารในปุ๋ยคอก จะไปช่วยบำรุงดิน และปรับปรุงคุณสมบัติกายภาพบางอย่างในดินให้ดีขึ้นอีกด้วย ประโยชน์ของปุ๋ยคอกลำดับต่อมาคือช่วยกระตุ้นให้แพลงตอนพืชและสาหร่าย ที่เป็นอาหารปลาในบ่อเลี้ยงสามารถเจริญเติบโตได้ดี วิตามินที่ช่วยส่งเสริมการเติบโตของสาหร่าย เช่น วิตามินb12 ไทอะมีน ไบโอติน ปุ๋ยคอกโดยทั่วไปส่วนใหญ่จะมาจากมูลสุกรซึ่ง ฟาร์มเลี้ยง จะใส่ 250 ถึง 500 กิโลกรัมต่อ1บ่อปลา และจะใส่6เดือนต่อครั้งถ้าหากใส่เกินจะทำให้น้ำมีกลิ่นเหม็นและเกิดการน้ำเน่าเสียทำให้ปลาตาย .
ประโยชน์ของปุ๋ยคอกลำดับต่อมา เราจะมาพูดถึงข้อดีข้อเสียของปุ๋ยคอกกัน
1.ปุ๋ยคอกช่วยปรับปรุงโครงสร้างของดินให้ดีขึ้น
2. ปุ๋ยคอกสามารถอยู่ในดินได้นานและค่อยค่อยปล่อยธาตุอาหารอย่างช้าๆบำรุงดินไปเรื่อยเรื่อย
3. เสริมสร้างจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์ต่อดิน
4. สามารถใช้ร่วมกับปุ๋ยเคมีได้และทำให้ปุ๋ยเคมีมีประสิทธิภาพเพิ่มมากขึ้น
ข้อเสีย
1.เนื่องจากธาตุอาหารในปุ๋ยคอกมีปริมาณที่น้อยจำเป็นต้องใช้ในปริมาณที่มากมาก
2. ราคาและน้ำหนักของธาตุอาหารมีราคาสูง
ประโยชน์ของปุ๋ยคอกลำดับต่อมา เราจะมาทำความรู้จักกับประโยชน์ของปุ๋ยคอกแต่ละชนิดลงลึกลงไปอีกครับ ปุ๋ยคอกธาตุอาหารจากธรรมชาติ ใช้ประโยชน์อย่างไรให้ได้ประโยชน์สูงสุด ดังคำโบราณกล่าวไว้ว่าถ้าพืชเอาใบให้ใส่ปุ๋ยขี้วัวถ้าพืชเอาฝนให้ใส่ปุ๋ยขี้ไก่ ถ้าพืชเอาหัวในดินให้ใส่ปุ๋ยขี้หมู ปุ๋ยคอกมาจากปุ๋ยอินทรีย์แน่นอนว่าแต่ละภูมิภาค ย่อมไม่เหมือนกัน เกษตรกรจึงใช้มูลสัตว์ที่ได้จากการเลี้ยงสัตว์ทำประโยชน์ได้อย่างหลากหลาย อาทิเช่นมูลโค กระบือ ม้า วัว ควาย เป็ด ไก่หมู สัตว์ปีกเป็นต้น มูลสัตว์จะมีธาตุอาหารชนิดเข้มข้นคือเอ็นพีเค ฉะนั้นหลักการเลือกและพิจารณาปุ๋ยข้อจะมีอยู่2ประการคือ
- ชนิดของพืชที่ปลูก
- สภาพของดินที่ปลูก
สรุป
ถ้าหากเราวิเคราะห์และพิจารณาดีแล้วว่าดินนั้นขาดธาตุอาหารใด เราควรที่จะนำปุ๋ยคอกชนิดนั้นๆมาบำรุงหน้าดิน ดังนั้นเราจึงต้องพิจารณาความเหมาะสมของพืชต้องการธาตุอาหารนั้นนั้น และรวมถึงสภาพหน้าดิน ที่จะใช้ในการปลูกหรือทำการเกษตร